Літургія

Разважанні Крыжовага шляху

2024-02-01 13:46 Вялікі Пост
Першая стацыя Крыжа

Езус асуджаны на смерць

Дзень стаяў спякотны - звычайны вясновы дзень у Палестыне. Па руках Пілата сцякала прахалодная,чыстая вада, у якой адбівалася золата міскі і збана. Той, Хто стварыў ваду, золата і збан, знемагаючы ад смагі, бяссоннай ночы і адзіноты, стаяў перад зямным намеснікам зямнога цара! Па руках Пілата сцякала прахалодная, чыстая вада, калі ён змываў з іх кроў Нявіннасці, аддаючы яе віне. Той, Хто не ведаў і дотыку Віны, любіў вінаватых так, што быў гатовы пайсці на смерць за іх віну. Абвешчаны смяротны прысуд. Няспраўны раб праліў ваду на мармуровую падлогу. Яна распырскалася дробнымі кроплямі, нібы кроў. Смерць задрыжэла. Яна ведала, што Яе Уладар нарэшце прыйшоў, каб атрымаць над Ёй перамогу і стварыць з Яе брамы жыцця. Анёлы - дыяментавая карона для некаранаванага Цара - ўпалі ніцма і сваімі крыламі сплялі мяккую, пушыстую дарогу, вядучую Бога на спатканне з болем. Так загучала першая ўрачыстая нота пахавальнай песні пакут - Песня Песняў Любові.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Другая стацыя Крыжа

Езус прымае Свой Крыж

Дрэва, звычайнае дрэва, прычыняла боль Яго зраненым руках. Да таго ж бізун ўжо пацалаваў іх, пакуль яны былі падвязаны да ганебнага слупа ў Яго над галавой. Стрэмкі ўпіліся ў раны на Яго далонях, і яны гарэлі агнём. Дрэва было цяжкім. Гэта быў вялікі, няроўны, спехам змайстраваны Крыж. Але не ўсё роўна, калі на гэтай шыбеніцы суджана памерці? Ён вельмі аслабеў ад страты крыві. Дзень быў гарачы. Раны адкрыліся, і Яго вільготная вопратка прыліпла да іх. Папярэчная бэлька Крыжа ўвайшла ў Яго плячо і спіну, нібы грэх у душу. Бязгрэшны, Ён спазнаў джала граху, увесь яго цяжар. Дзеля гэтага Ён прыйшоў на зямлю, дзеля Крыжа - ключа, які адчыніць брамы Нябёсаў для душы чалавека, Яго каханай. Ён пакорліва прыціснуўся Сваёй параненай, акрываўленай шчакой да грубага, неструганага дрэва, і, хоць Ён хістаўся пад яго надмерным цяжарам, на Яго твары была пакора цярпення - Песня Песняў Любові.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Трэцяя стацыя Крыжа

Езус падае першы раз

Зямля, пакрытая пылам, была халоднай. Яму здавалася, што яна ўздрыгвае і скаланаецца ў Яго перад вачыма, нібы хоча падняцца, раскрыць сваё чэрава, паглынуць Яго і схаваць у недасягальнай глыбіні - далей ад людзей, далей ад болю. Сухі пыл выдаваў тысячу пахаў - так пахне пыл на дарогах свету. Яна прыліпла да Яго ран, асвяціўшыся ад гэтага дотыку. Ён ляжаў ніцма ў пыле, слабы і знясілены. Але нават Яго падзенне адлюстроўвала Яго любоў да нас, а ў пасланні, напісаным крывёю на пыльнай зямлі, гаварылася: «Паслухай, душа чалавека, Я люблю цябе. Памятай: Маё падзенне дасць табе мужнасць падняцца, калі ты ўпадзеш. Я буду з табой і падтрымаю цябе». Яго паднялі. Крыж зноў упіўся ў Яго спіну. Ён пакорліва пайшоў далей рука аб руку з радасцю, бо такая была Яго любоў да нас!

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Чацвёртая стацыя Крыжа

Езус сустракаецца са Сваёй Святой Маці

Нябёсы былі блакітныя. Такімі ж блакітнымі былі і Яе вочы. А Яго? Яго вочы адлюстроўвалі славу Айца і Духа Святога. Ні водзін смяротны не памятаў колеру Яго вачэй: іх святло асляпляла ззяючы. Вочы Маці і Сына, аддзеленых адзін ад аднаго Крыжам, які нёс Сын, сустрэліся, і гэтая сустрэча была падобная маўклівай абдымцы, паўтарыць якую на зямлі Ім больш ніколі не давядзецца. Маці і Сына - стварэнне Бога і самога Бога - злучылі ў каханні і радасці. Грубыя словы жаўнераў, нібы бізун, рэзалі Яго. Здзеклівы натоўп сціскаў ўсё цясней. Ён ішоў наперадзе павольным поступам, велічны і спакойны, бо Ён выпіў келіх любові і быў гатовы плаціць любоўю, памёршы на Крыжы.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Пятая стацыя Крыжа

Сымон Кірынеец дапамагае Езусу

Дрэва было прахалодным, і з кожным крокам яго холад станавіўся цяжэй ўсіх замёрзлых рэк, азёр і мораў, бо ў ім засяродзіўся ўвесь цяжар граху, а грэх, падобна пеклу, гэтак жа халодны, як і ўсё мёртвае. Холад дрэва - самы вялікі цяжар, які даводзілася падымаць чалавеку, - уядаўся ў Яго цела, як гэта можа толькі самы жудасны холад. Цяжар граху наваліўся на Яго так, што Ён, хістаючыся, упаў на зямлю. Спяшаючыся скончыць з карай, жаўнеры падцягнулі раззлаванага прахожага - Сымона Кірынэйца. Ён падпарадкаваўся насуперак свайму жаданню, таму што яго прымусілі. Хаваючы гнеў, ён падставіў плячо пад крыжападобную шыбеніцу. Яна не важыла ні грама! Цуд: ад яе зыходзіў агонь любові і глыбокай павагі, які напаўняў чалавека радасцю! Ён падняў вочы і сустрэўся з позіркам Хрыста, спазнаўшы захапленне ўзаемаразумення і поўнага ўнутранага падпарадкавання ўвасабленню любові. Дрэва, якое выдала свой сакрэт, зноў стала прахалодным.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Шостая стацыя Крыжа

Вераніка выцірае твар Езуса

Да Яго абпаленага болем твару, на якім кроў змяшалася з пылам, дакранулася прахалодная хустка. Ад пацалунку паўдзённага сонца і кроў, і пыл сталі сухімі, як ад агню. Тканіна лагодна песціла Яго брудны, распухлы, скрыўлены твар. Аднак у той дзень прахалодай найбольшай за ўсялякую ільняную тканіну і далікатнейшай за крылы анёла была любоў, якая кранулася яго змучанага твару. Мужная, палымяная любоў, якая зыходзіць ад Айца, Святога Духа і Сына, незважаючы на натоўп, атручаны насмешкамі і непрыстойнымі жартамі, прыйшла з Веранікай, якая невядома адкуль з'явілася і невядома куды знікла, пакінуўшы ўсім нам ільняную хустку з адбіткам Яго святога аблічча!

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Сёмая стацыя Крыжа

Езус падае ў другі раз

Зямля пад Яго шчакой была жорсткай і прыносіла такую ж боль, як сэрцы людзей, што адмаўляюцца ад Бога. Крыж упаў на Яго распасцёртае цела, нібы ўвесь цяжар грахоў чалавецтва. Пыл быў горкім - горкім, як смяротны грэх. На гэты раз на дапамогу нікога не клікалі. Яго штурхалі, на Яго крычалі, Яму загадвалі ўстаць. Ён паспрабаваў устаць. Хістаючыся, Ён падняўся напалову і зноў упаў ніцма. Сонца і пыл, запоўніўшы Яго раны, джалілі тысячай укусаў болі. Ён зрабіў яшчэ адну спробу. Яго штурхалі і абсыпалі лаянкамі. Ён здолеў падняцца ледзь-ледзь больш, а потым, зусім знясілены, хістаючыся, падняўся ва ўвесь рост. Крыж зноў лёг у самую глыбокую рану на Яго святым целе, і Ён пайшоў далей. У апошні раз зямля, грубая і цвёрдая, адчувала крокі незвычайнай Любові, Якая ўжо ніколі больш не закране яе паверхні. Сонца і камяні яшчэ глыбей упіліся ў Яго раны, а грубая зямля захавала свой пацалунак на целе Бога.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Восьмая стацыя Крыжа

Жанчыны Ерусаліма

У іх слязах былі горыч і соль. Самі не ведаючы чаму, яны аплаквалі няшчаснага, скрываўленага Чалавека, Які хістаецца пад цяжарам грубага, неструганага Крыжа. Аднак, падышоўшы да іх, Ён выпрастаўся. Крыж увесь аж затрымцеў, а Ён стаў вялікім, дастаючы да нябёсаў - прынамсі так ім здавалася. Ён загадаў ім аплакваць не Яго, а саміх сябе, каб убачыць, а ўбачыўшы, паверыць, што Увасобленая Любоў стаіць на дарозе да Сваёй смерці дзеля іх.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Дзевятая стацыя Крыжа

Езус падае ў трэці раз

Зямля правальвалася пад Яго цяжарам. Яна не вытрымлівала Бога-чалавека, Які так палюбіў людзей, што бязгрэшны ўзяў на Сябе цяжар іх грахоў. Зямля правальвалася пад Яго цяжарам, калі Ён, змардаваны і паміраючы, упаў на яе ў трэці раз! Залямантавалі камяні. Горкімі слязамі заплакаў пыл. Чарната ўрадлівай глебы, схаванай пад пластом пылу і камянёў, з любоўю ахінула Яго сваёй прахалоднай мантыяй. Але Яго гадзіна яшчэ не наступіла. Яго адцягнулі і, паставіўшы на ногі, пагналі далей, хоць гэта было занадта: Яго прыспешвала любоў і толькі любоў вяла Яго на святую гару - на смерць!

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Дзесятая стацыя Крыжа

З Езуса зрываюць вопраткі

Яго скура была белай, а рукі і твар бурымі, амаль чорнымі ў параўнанні з белай скурай цела. З Яго сталі бязлітасна зрываць адзення, агаляючы такім чынам адну за адной тысячу ран. Аднак Ён стаяў, велічны і спакойны, калі Яго святая кроў чырванела рубінамі на белізне скуры. Потым, падкрэслена гучна пазвоньваючы жалезам, людзі прынеслі кошык з цвікамі і малаткамі. Яго не збіраліся нічым прыкрываць, акрамя савана пакутлівага болю... Так і зрабілі. Злыя языкі тых, каго Ён аплакваў, паранілі Яго, як тысяча вогненных стрэл. Як яшчэ мог бы Ён памерці, калі б з Яго не сарвалі адзення - Ён, Які апрануў Нерукатворны Дух у нашу плоць з любові да нас? Як яшчэ мог бы Ён памерці? Само Яго цела было найвялікшым дарам любові!

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Адзінаццатая стацыя Крыжа

Езуса крыжуюць на Крыжы

З усіх бакоў адначасова сталі насоўвацца хмары: чорныя, густыя... Ці былі яны завесай? Ці яны сышліся, каб паплакаць? Ці адпомсціць? Хто мог сказаць? Усе бачылі, як яны схавалі сонца і прынеслі ноч сярод белага дня. Разам з імі насоўваўся холад. Прымчаліся смяротныя вятры, злучаючы ў адзіны натоўп, быццам авечак, перапалоханых людзей. А Ён стаяў. Контуры Яго самотнай постаці выразна абазначыліся на фоне раззлаваных нябёсаў. Ён стаяў, асляпляльна беззаганны, нібы Гостыя Эўхарыстыі. Раптам, быццам не вытрымаўшы Яго святла, каты шпурнулі Яго на Крыж. Тысяча ран, якія пакрывалі Ягонае цела, успалымніліся - гэта пацяклі чырвоныя струмені крыві. Ён ляжаў нерухома, пакорліва... Малаткі стукалі па цвіках... Галасілі дзікія вятры... Іх галасы ўзмацняліся, а рэха паўтарала зласлівыя песні зноў і зноў, выносячы іх у Вечнасць... Гэта быў рэквіем...

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Дванаццатая стацыя Крыжа

Езус памірае на Крыжы

Самотны Бога-чалавек вісеў на Крыжы, нібы плод на дрэве ... Гэта была Уцелаўлёная Любоў! Смерць скурчылася ў Яго ног, баючыся закрануць Несмяротнага! Але чаму быць - таго не абмінуць. Павольна, нібы ў сне, Смерць стала на пальчыкі, высокая, стройная. Натоўп, які сабраўся паглядзець, як Ён памірае, ахапіў страх, сэрцы пахаладзелі. Смерць кранула Яго з глыбокай павагай і пяшчотай... Ён блаславіў Яе ў адказ адным толькі позіркам - і памёр ад любові. З тых часоў Смерць стала Жыццём!

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Трынаццатая стацыя Крыжа

Здыманне з Крыжа

Неба палымнела ад гневу. Хмары апрануліся ў жалобу. Мужчыны, жанчыны і дзеці падыходзілі і адыходзілі. Пагружаныя ў свае клопаты, амаль не падымаючы вачэй, яны ішлі міма Крыжа, на якім была ўкрыжавана Любоў. Людзі падыходзілі адзін за адным, сагнуўшыся, нібы ад цяжкай працы ці перажытага гора... Іх рухі былі павольнымі... Здавалася, што яны адкідаюць дзіўныя цені на затаіўшую свой подых зямлю, адлюстроўваючыся, як у люстэрку, у крывава-чырвоным небе. На кожнага з іх падалі чорныя цені жалобных аблокаў. Яго павольна знялі з Крыжа і паклалі на бліскучую чысцінёй плашчаніцу. Крыж, аголены і святы, стаяў, бліскучы, як рубін... таму што неба размалявала яго ва ўсе адцені пурпуры, якімі яно не магло не падзяліцца... А Ён, Які быў Жыццём, ляжаў мёртвы пад Крыжам, асветлены ўсімі водбліскамі рубіну.

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Чатырнаццатая стацыя Крыжа

Езуса хаваюць ў грабніцы

Калі Грабніца прыняла мёртвага Пана Жыцця, яна зноў стала яслямі, месцам нараджэння жыцця! Яе цішыня спявала рэквіем так, як быццам гэта была Аллелюя! Холад грабніцы ператварыўся ў агонь і полымя радасці - радасці, пра якую немагчыма і марыць! А Езус спаў у глыбіні гэтай калыскі сном Таго, Хто Смерць перамог! Грабніца была адзіным сведкам таямніцы Яго Перамогі і яна будзе вечна захоўваць сакрэт гэтага сакрамэнту, дзелячыся з чалавецтвам толькі сваёй пустатой, якую ахоўваюць анёлы!

Які за нас цярпеў ад ранаў…

Уваскрасенне

Ён дакрануўся да смерці На імгненне,

Знішчыўшы яе назаўжды,

І яна стала анёлам Дасканалай прыгажосці,

Якога людзі веры сталі чакаць, затаіўшы дыханне.

У смерці няма ледзяных рук, Яны цёплыя...

Таму што гэта - абдымкі Анёла любові.